وقتی تسلا مدل S در سال 2012 معرفی شد، کمتر کسی فکر می کرد این خودروی برقی در مدتی بسیار کوتاه به موفقیت های بزرگی دست یافته و بازار سدان های لوکس را تحت تاثیر قرار دهد. شدت موفقیت تسلا با این خودرو و محصولات بعدی خود به حدی بوده که اکنون تعداد زیادی از خودروسازان سنتی به تولید مدل های الکتریکی رو آورده اند.
کمپانی کپیتل وان (Capital One) که در زمینه تحلیل بازار خودرو فعالیت می کند، اخیرا با انجام تحقیقی به بررسی میزان نقش تسلا در از دست رفتن سهم بازار خودروسازان پرداخته است. نتایج این تحقیق به قدری شوکه کننده هستند که کپیتل وان اصطلاح جالب "اثر تسلا" (The Tesla Effect) را ابداع کرده است.
پدیده اثر تسلا تعریف ساده ای دارد. بر مبنای این پدیده افرادی که عادت داشتند معمولا از بین محصولات مرسدس بنز، ب ام و و آئودی مدلی را انتخاب کنند، اکنون به سمت تسلا گرایش پیدا کرده و خواهان خرید مدلی از این شرکت تازه تاسیس هستند.
چنین مساله ای سبب شده آنها با فروش خودروهای فعلی خود به سراغ مدلی الکتریکی از تسلا بروند، به عبارت دیگر تقاضا برای اتومبیل های لوکس اروپایی کاهش یافته و آنها در مسیر افول قرار گرفته اند. به منظور اندازه گیری میزان افول این دسته، محققان کپیتل وان از گزارش Manheim Market Report استفاده کرده اند.
منهایم (Manheim) یکی از زیر مجموعه های شرکت Cox Automotive بوده و جزو بزرگ ترین کمپانی های فعال در زمینه حراج خودرو به شمار می رود. این کمپانی اخیرا اعلام کرده حدود 350 میلیون دلار در استارتاپ ریوین سرمایه گذاری می کند. احتمالا می دانید که استارتاپ میشیگانی ریوین با هدف تولید پیکاپ ها و شاسی بلندهای آفرود توانمند تاسیس شده است.
با توجه به این سرمایه گذاری هنگفت، گمان می رود شرکت منهایم از همان ابتدا به اثر تسلا پی برده و مدیران آن معتقد هستند ریوین نیز اثری مشابه بر بازار خواهد گذاشت.
طبق داده های کپیتل وان، ب ام و 320 مدل 2018 حدود 20 درصد از ارزش خود را از دست داده و قیمت آن از 37,700 دلار به 30,700 دلار کاهش یافته است. جالب اینکه مدلی مثل مرسدس B کلاس در عرض یک سال 30 درصد از ارزش خود را از دست می دهد. کپیتل وان اضافه می کند 22.2 درصد از مشتریان جدید تسلا از برندهای لوکس اروپایی به سمت محصولات این شرکت آمریکایی مهاجرت می کنند، حال آنکه این رقم به طور کلی 10.9 درصد است.
اثر تسلا می تواند به سود خریداران خودروهای دست دوم باشد، چرا که آنها با پرداخت مبلغ یک دستگاه تویوتا کمری فرصت سوار شدن بر مدل های لوکس مرسدس بنز و ب ام و را پیدا می کنند.
هر چند کپیتل وان اشاره نکرده، اما چنین اتفاقی بطور کلی به ضرر دارندگان سایر خودروهای غیر لوکس نیز خواهد بود؛ چرا که آنها نیز باید مدلی همانند کمری را پایین تر از رقبای لوکس قیمت گذاری کنند تا بتوانند آن را بفروشند. در این حالت سایر خودروهای بنزینی و دیزلی نیز دومینو وار به سرنوشتی مشابه دچار می شوند.
آنطور که در تحقیق کپیتل وان آمده، برداشت مردم از یک خودروی لوکس در حال تغییر بوده و چرم و آپشن های رایج جای خود را به تکنولوژی های نوین می دهند. به عنوان نمونه به تسلا مدل 3 و فناوری خودران آن که امکان رانندگی خودکار و فراخوانی از پارکینگ را میسر می سازد، اشاره شده است.
برخلاف اکثر برندهای رده بالا، به نظر می رسد از دید تسلا لوکس بودن یک اتومبیل مساوی است با در اختیار گرفتن برخی از فرایندهای مربوط به رانندگی که گاها خسته کننده هستند.